تفاوت دیدگاه کارشناسان وزارت خارجه با دستورالعمل بیت رهبری

نماينده اسبق جمهوری اسلامی در دفتر ژنو سازمان ملل متحد در مورد عملکرد دستگاه دیپلماسی کشور در سال 94 گفته است که : وزارت خارجه حداکثر کاری که می‌توانست با توجه به شرایط داخلی و خارجی انجام دهد انجام داد. کادر وزارت خارجه با انجام یک کار حرفه‌ای توانستند نتایج خوبی بگیرند و علی رغم کارشکنی‌ها توافق هسته‌ای با موفقیت به سرانجام رسید. علی خرم در مصاحبه با خبرنگار عصر ایران در مورد احتمال تعلیق توافق هسته‌ای با به قدرت رسیدن فردی مانند ترامپ در آمریکا گفت: از نظر حقوقی هیچ فردی نمی‌تواند این توافق را برهم بزند مگر اینکه زمینه را خود ما به وجود آوریم. وی ادامه داد: در بخش‌های دیگر مانند مسائل موشکی خطراتی وجود دارد. همان نسخه‌ای که در برنامه هسته‌ای توسط غرب اجرا و با بردن پرونده‌ هسته‌ای ایران به شورای امنیت، تحریم‌های گوناگون علیه ما اجرا شد می‌تواند در زمینه موشکی هم اجرا شود. رییس جمهور بعدی آمریکا می‌تواند از این نقاط علیه ایران استفاده کند. در ماجرای هسته‌ای اگر ما هم اراده داشته باشیم کسی نمی‌تواند آن را لغو کند. برجام از نظر حقوقی بسیار محکم است.  

وی در مورد رابطه پر تنش جمهوری اسلامی و عربستان در سال 94 گفت: قبل از توافق هسته‌ای چون ایران مورد حمایت‌های قدرت‌های جهان نبود نمی‌توانست به خوبی نقش خود را در مسائل منطقه‌ای نشان دهد. از زمانی که توافق هسته‌ای امضا شد و تحریم‌های سیاسی و اقتصای برداشته شد، این فرصت به ایران داده شد که نقش برجسته خود را در منطقه نشان دهد و مورد مشورت قرار بگیرد. عربستان هرکاری می‌کند که روابط ایران و غرب را برهم بزند اما اگر ما مواظب باشیم می‌توانیم به جای اینکه اسیر بازی عربستان و اسرائیل شویم، کاری کنیم که جایگاه ایران در جهان ارتقا پیدا کند. در این میان گل‌ به خودی‌هایی که در جریان حمله به سفارت عربستان در تهران توسط یک عده خودسر زده شد که آثارش هنوز ادامه دارد کمک زیادی به عربستان برای محکومیت ایران در مجامع بین المللی کرد. وی خاطر نشان کرد: تا چند هفته پیش ایران به صورت یک ناجی در عراق و سوریه ظاهر شده بود تا اینکه روسیه وارد میدان شد و مدتی به ایران و دولت بشار اسد کمک کرد اما بعد نیروهای خود را از سوریه خارج کرد و آتش بس حاصل شد. این رفتار روسیه باعث شد تا به نوعی نقش منطقه‌ای ایران که در حال تقویت شدن بود رو به افول برود. الان هم عربستان و ترکیه از این رفتار روسیه خوشحال هستند. ایران به دنبال حفظ تمامیت ارضی سوریه بود اما با رفتار روسیه و دیگر کشورها، این استراتژی ایران ابتر ماند. ترکیه و عربستان حتی می‌توانند بر سر میز مذاکره رفتن بشار اسد را جا بیندازند. می توان گفت آنها فعلا برنده بازی سوریه هستند.  

ایشان در پاسخ به این سوال که رابطه جمهوری اسلامی و اروپا با توجه به منتقدانی که در داخل دارد چه تاثیری در توسعه ایران دارد، گفت: منتقدان به این فکر هستند که ایران تنها با روسیه و چین رابطه داشته باشد. آنها به اشتباه فکر می‌کنند تنها راه رستگاری ایران در رابطه با این دو کشور است. تمام تلاش روسیه در سوریه برای این بود که رابطه خود با آمریکا را بهبود ببخشد و مشکلاتی که با این کشور در اوکراین داشت را حل کند. روسیه در حال حاضر هم در حال معامله با آمریکاست. روس‌ها و در کنار آنها چینی‌ها از هر فرصتی برای رابطه با آمریکا استفاده می‌کنند. همانطور که مشاهده می‌کنید همه کشورها به دنبال تقویت رابطه خود هستند بعد در داخل عده‌ای دولت را متهم می‌کنند که چرا به دنبال رابطه با اروپایی‌هاست. قبل از 84 هم ما با اروپا رابطه داشتیم اما به دلیل تحریم‌ها به صورت خط چین می‌توانستیم از تکنولوژی اروپایی‌ها استفاده کنیم اما امروز با وجود رفع تحریم‌ها ما به راحتی می‌توانیم از تکنولوژی اروپایی که خیلی پیشرفته تر از تکنولوژی روسیه وچین است استفاده کنیم. ما در سوریه دیدم که روسیه هرجا لازم باشد سر ایران کلاه می‌گذارد. اگر ایران با تمام قدرت‌های جهان رابطه داشته باشد هیچ یک از کشورها چه چین، چه روس‌ها و چه اروپایی‌ها نمی‌توانند سر ایران کلاه بگذارند.

این دیپلمات و کارشناس ارشد وزارت امورخارجه در مورد استراتژی‌های دستگاه دیپلماسی در سال 95 گفت: دیپلماسی کار خود را بلد است. متاسفانه اما مشکل اصلی این دستگاه در پشتیبانی داخلی است. برخی در داخل با سیاست خارجی برخورد جناحی می‌کنند و می‌خواهند ایران یک کشور عقب افتاده باقی بماند.   وی تصریح کرد: ما اگر می‌خواهیم قدرت برتر منطقه‌ای باشیم باید با قدرت‌های بزرگ جهان رابطه داشته باشیم. نمی‌شود با قدرت‌های جهان رفتار خصمانه داشت و بعد تصور کرد می‌توان قدرت منطقه‌ای هم بود. کلید اصلی موفقیت دولت در مسائل داخلی است. جریان‌های داخل کشور باید کاری کنند که دولت از فرصت‌های بوجود آمده بهترین استفاده را کند نه اینکه چوب لای چرخ دولت بگذارند تا دولت دچار مشکل شود.