محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نظام ولایت فقیه حاکم بر ایران خواستار ایجاد مکانیسمی پایدار، همانند توافق تاریخی هلسینکی، برای حل اختلافات و تنشزدایی در منطقه شد. وی در کنفرانس مطبوعاتی که روز سهشنبه ۱۳ ژوئن و در حاشیه اجلاس بینالمللی اسلو برگزار شده بود، خواستار یافتن راهکاری پایدار برای حل اختلافات و تنش زدایی در منطقه شد. ظریف درباره این مکانسیم پایدار گفت: آنچه برای منطقه ما از نهایت درجه اهمیت برخوردار است، صرفاً حل مناقشه کنونی بین همسایگان جنوبی ما در حوزه خلیج فارس از طریق دیالوگ و گفتوگو نیست، بلکه فراتر از آن، منطقه نیازمند یک مکانسیم پایدار برای مشاوره، مذاکره و حل اختلاف است. وی در توضیح این مکانیسم پایدار به توافق ۱۹۷۵ هلسینکی اشاره کرد. توافق هلسینکی موفق شده بود در دوران جنگ سرد، از تنشهای بین کشورهای غربی و کشورهای بلوک شرق بکاهد.ظریف با اشاره به نقش مثبت توافق هلسینکی در کاهش اختلافات در دوران جنگ سرد در اروپا گفت: اگر توافق هلسینکی در کاهش تنش در اروپا موفق بوده، پس هیچ دلیلی وجود ندارد که چنین مکانیسمی در این منطقه عمل نکند. رسانههای جمهوری اسلامی از این مکانیسم پایدار تحت عنوان “مجمع گفتوگوهای جامع منطقهای در خلیج فارس” یاد میکنند. شایان ذکر است که تیرگی مناسبات حاکمان تهران و عربستان سعودی که به قطع روابط دو کشور انجامیده ریشه در عوامل متعددی دارد. اما تیرگی مناسبات دو کشور پس از آنکه سپاه پاسداران عربستان سعودی را مسئول حملات تروریستی روز ۷ ژوئن (۱۷ خرداد) تهران اعلام کرد، افزایش یافته است.محمد جواد ظریف در کنفرانس مطبوعاتی یاد شده مدعی شد که ایران اسناد و اطلاعاتی در اختیار دارد که نشان میدهند عربستان فعالانه از گروههای تروریستی در شرق و غرب ایران و به خصوص در بلوچستان حمایت و پشتیبانی میکند.
توافق هلسنکی چیست ؟ کنفرانس امنیت و همکاری اروپا (CSCE) در سال 1975 در شهر هلسینکی فنلاند برگزار شد.این کنفرانس که در سال 1972 به وسیله شوروی سابق پیشنهاد شده بود ، در سال 1973 پی ریزی گردید و در سال 1975 ، با حضور نمایندگان 35 کشور تشکیل شد.هدف کنفرانس هلسینکی ایجاد صلح و ثبات میان شرق و غرب اروپا بود.در این نشست که با حضور اعضای پیمانهای «ناتو» و «ورشو» تشکیل شد سیزده کشور بی طرف اروپایی نیز حضور داشتند.اهمیت کنفرانس هلسینکی در این بود که کاهش خصومتهای شرق و غرب را از طریق جلب توافق طرفهای اروپایی و امریکا در پذیرش اوضاع پس از جنگ دوم جهانی ترغیب می کرد.هدف دیگر کنفرانس ارتقای برنامه های همکاری میان دولتهای اروپایی بود.این کنفرانس نهایتاً سندی در اول اوت 1975 به امضا رسید که به «توافق هلسینکی» معروف شد.درباره سند نهایی کنفرانس 1975 امنیت و همکاری اروپا باید گفت که اگر چه این سند صرفاً یک توافق دیپلماتیک بود و به پیمان تبدیل نشد و در نتیجه از لحاظ حقوق بین المللی الزام آور نیست اما توقعات خاص خود را ایجاد کرد.
Leave a Reply