نظام ولايت فقيه به آخرين مرحله از حيات خود نزديك مى شود؟

 همه چیز از هنگامی که دولت جديد آمريكا از «توافق هسته‌ای» سال ۲۰۱۵ عقب‌نشینی کرد، شروع شد. منافعی که قرار بود از تجارت آزاد به نظام ولايت فقيه در ايران برسد، به دو دلیل هرگز حاصل نشد.

نخست، زمانی که توافق هسته‌ای به امضا ٥+١ رسید، به جای صرف مبالغ پرداختی نقدی برای بهبود وضعیت مردم، رژیم تهران پول‌ها را در اختیار خود گرفت. هیچ بهبودی در وضعیت شهروندان برای مقابله با مسائل حیاتی مانند کمبود آب و آلودگی هوا صورت نگرفت و به جای آن، این بودجه اضافی صرف سپاه پاسداران و بنیادهای تندرو مذهبی شد، که خشم عمومی را به دنبال داشت.

دوم، پس از خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای و ادامه تحریم‌ها، توانایی جمهورى اسلامى در تجارت نفت و سایر محصولات در برابر دلار آمریکا یا یورو محدود شد. محدودیت ارز، واردات مواد غذایی و سایر محصولات ضروری را دچار مشکل کرد و باعث فوران اعتراضات مردم عصبانی در خیابان‌ها شد. گرچه ایران طی ۴۰ سال گذشته در دوره‌های مشابهی از رکود اقتصادی رنج برده است؛ اما تفاوت شرایط امروز در این است که بیش از آنکه رژیم بتواند ایالات متحده را برای شرایط فعلی سرزنش کند، بسیاری از شهروندان ، جمهوری اسلامی را مقصر می‌دانند. تحریم‌های ایالات متحده مسلماً تأثیر منفی بر اقتصاد دارند، اما فساد اداری مقامات نظام ولايت فقيه دلیل بسیاری از اعتراضات است.

جمهوری اسلامی در یک مخمصه دشوار قرار دارد. از یک‌سو، برای دریافت کمک اقتصادی به غرب نیاز دارد. از سوی دیگر، عمیقاً  در خندق سناریویی که ایالات متحده را باعث آشفتگی‌های جاری خود می‌داند، گیر کرده است. در عین حال، با ادامه فشارهای اقتصادی صدای مردم بلندتر می‌شود. در حال حاضر، به نظر می‌رسد که نظام ولايت فقيه بیش از پیش در انزوا فرو رفته است. مقامات عالی‌رتبه نظام اعلام کرده‌اند اگر نتوانند به دلیل فشارهای ایالات متحده نفت خود را به فروش برسانند، از توافق هسته‌ای خارج شده و تنگه هرمز را مسدود می‌کنند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، جمهوری اسلامی فقط با یک بحران سیاسی داخلی مواجه نخواهد بود؛ بلکه این رویکرد به یک بحران ژئوپولیتیک خطرناک خواهد انجامید.